M. Fiskeci; Başkan Sayın Serdar Zabun, havaalanı konusundaki gayretinizi bilen biriyim. Neredeyse kentin en öncelikli sorunu haline gelen havayolu ulaşımında ne mesafe aldınız. Ekibinizle, işadamlarınızla Ankara’ya gittiniz, siyasiler ve bürokratlarla görüşmeleriniz oldu. İyileştirme olacaksa bunda sizin, Oda’nın payı ne kadar?
Serdar Zabun; Bu röportaj fırsatı için önce size teşekkür ediyorum. Birlikten beraberlikten bahsettiğimiz konu buydu. Bakanımız Sayın Mahir Ünal, bu meselede en yetkili kimselerle bizleri buluşturdu. Milletvekillerimizle bir toplantı yapmıştık. Alınan kararlar ve geldiğimiz nokta itibariyle, önümüzdeki günlerde havaalanımıza nefes aldıracak, kendisini kanıtlayacak, normal uçuşlarımızın daha seri, sık ve sağlıklı hale gelmesini sağlayacak inşallah. Nasıl olacak derseniz, alınan karar itibariyle söylüyorum, pistimiz 850 metre civarında uzatılacak. Bununla ilgili bir kamulaştırma olacak. Demiryolları kalkacak. Pist de batıya doğru uzayacak. Doğu kesimlerinde bir işlem yapılmayacak. 3C sınıfında olan pistimiz 4C sınıfına yükselecek. Bu da üç büyük şehrimizdeki havaalanı dışındakilerin standardına eş olacak. Airbus 737 uçaklarının rahatlıkla uçabilecekleri standardı yakalayacak. Tek sorunumuz kalıyor, ILS cihazı. Baştan beri konuşuluyordu ama ILS cihazının kurulması için şartların olgunlaşması gerekiyordu. Şu an GPS çalışıyor. Ancak sinyaller ara ara kaçıyor. O vakit uçakların inişinde aksama, sıkıntılar yaşanıyor. Bu aksamalar yakında giderilecek. Kahramanmaraş Havalimanımızın müdürü yeni atanmıştı. Ziyaretimizde öğrendiğimize göre seyrüsefer cihazları mevcut havaalanımızda. Seyrüsefer cihazları da eğer uçak GPS’i kaçırsa dahi kendileri uçağa yerden indirebilmeleri imkânı sağlanabiliyor. ILS (aletli iniş sistemi) temin edildiğinde uçakların iniş ve kalkışlarında sorun tamamen ortadan kalkmış olacak. ILS cihazı ile ilgili Devlet Hava Meydanları Seyrüsefer Daire Başkanı Mustafa Kılıç Bey, çalışma yapıldığını söyledi. Sayın bakanımızın da öncülüğünde gerçekleşen toplantıda, ILS’in Kahramanmaraş Havaalanına kurulması için ellerinden gelen gayreti göstereceklerini söylediler. Şimdi o müjdeyi bekliyoruz! Ve Perşembe günü milletvekillerimiz ve Ulaştırma Bakanımız Sayın Cahit Turhan ile yapılan toplantıda sorunlar gündeme gelmiş, hemen ILS cihazının Kahramanmaraş’a kurulmasına yönelik talimatları vermiştir.
Bir şey eklemek istiyorum, 29 Mart’ta başlayacak yaz tarifesi ile birlikte Kahramanmaraş-İstanbul seferleri günde 2’ye çıkacak. Anadolu Jet’ten Ankara seferlerinin haftanın 7 günü olmasını istedik. Bir mani çıkmazsa, Ankara seferleri de haftada 6’ya çıkacak.
Bu arada Anadolu Jet’in bir kampanyasına destek verdik. Hayatında uçağa binmemiş, Ankara’yı görmemiş 40 kişilik orta-lise çağı çocuklarımızı, Milli Eğitim Bakanlığı uhdesinde, bedeli Ticaret ve Sanayi Odası ve Büyükşehir Belediyesince ödenen 11 uçuşla kendilerine destek veriyoruz.
Özellikle yaz, yani tatil sezonunda vatandaşların bir talebi de Antalya ve İzmir’e direkt uçuş seferlerinin konması. Bu meselede bir gelişme, görüşme yaşandı mı, düşünceniz!
Evet, oldu. Antalya’da yerleşik olan Sun Ekspres’in Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Çalışkan ile görüştük. Kahramanmaraş’ın durumunu aktardık. Hem İzmir’deki dernekler, hem de vatandaşlardan aldığımız güçle kendilerine bir yazı da yazdık. Talebimizi ilettik. Müspet bir gelişme olacağını sanıyorum. Sonra da İzmir için Sun Ekspres ile ne yapabileceğimizi konuşacağız. Bu konuda biz üzerimize düşeni yapıyoruz, yapacağız.
Yakın tarihte Hazine ve Maliye Bakanı sayın Berat Albayrak şehrimize geldi. İş dünyası ile buluştu. İyimser, pembe tablolar çizdi. Gerçekten Kahramanmaraş ekonomisi güllük gülistanlık mı, ekonomide daralma, sıkıntı yok mu? Meseleyi biraz özetler misiniz?
Sayın Bakanımız Berat Albayrak’a şehrimiz ve iş dünyamıza göstermiş olduğu ilgi ve alaka için çok teşekkür ediyoruz.
Geçenlerde Eximbank Genel Müdürümüzle birlikteydik. Genel Müdür Yardımcıları ile bizi ağırladılar. Ali Bey’e teşekkür ediyoruz. Malum, bizde de temsilciliği var. Onun şubeye dönüştürülmesi sözü vardı, görüşme yaptık. Bu meseleyi orada da konuştuk. Tabi Eximbank denilince ihracat ve ihracatla ilgili krediler akla geliyor. İhracatımız 1 milyar dolar civarında ve her yılda yüzde 10 artış gösteriyor. Bu yıl daha fazla olmasını bekliyoruz ama şu an bir koronavirüs tehdidi var. Bu da inşallah en yakında atlatılacak. O vakit hem insanların, hem işyerlerinin rahatlayacağı kanaatindeyim. Çin tarafındaki sıkıntı ile birlikte, çok büyük miktarda ihracatımıza destek olacak talep artışı olmuştu. Şu an İran ve İtalya kapılarında mallarımız ihraç edilmek üzere bekliyor. Koronavirüs her şeyi sıkıntıya soktu. Bu sıkıntı kısa sürede aşılır ve her şey güzel olur inşallah. Tabi Sayın Bakanımız geldiğinde virüs olayı yoktu. Kahramanmaraş’ın gelişimi, ihracatı, mevduatı ve ithalatı her yıl yüzde 10 artarak devam ediyor.
Bu şehrin bir başka sorunu da yatırımcıların, müteşebbislerin arsa sıkıntısı. Halkın bildiği şekliyle soruyorum, Tomsuklu Organize Sanayi Bölgesi (Tekstil İhtisas OSB) için somut bir adım atılamadı. Kurulduğu günden bu yana 5 yıl geçti. Tomsuklu için ümit ve para bağlayanlar olurken, Oda olarak siz ne yaptınız, nelerin olmasını öngörüyorsunuz?
2015’ten beri bir mücadele veriliyor. Şu an yüzde 70’i OSB’nin tüzel kişiliğine geçmiş durumda. Zaten 2 bin 400 dönümü hazine ve mera arazisi idi. Burayı Bakanlar Kurulu kararı ile aldık. 800 dönüm civarında bir alan da kamulaştırıldı. Geriye bin 700 dönüm civarında kamulaştırılması gereken bir alan kaldı. Bunu da Bakanımız Sayın Berat Albayrak ile görüştük. Kamulaştırma için 250 milyon TL’ye ihtiyaç olduğunu söyledik. Bakanlarımız ve Sayın Cumhurbaşkanımız bu mesele için büyük gayret sarf ediyorlar ama rakam da gerçekten büyük. Sebebi de bilirkişiler. Mahkemelerde bilirkişiler o civardaki 10-15 liralık tarlalara 100-120-150 lira civarında fiyat biçtiler. Bu da bizleri, hem de kamuyu çok zor durumda bıraktı. Mahkemeler de bir türlü çözülemiyor. Bilirkişilik mevzuatının bir an önce düzeltilmesi gerekiyor. Bence en önemli konu bu. Sanayici yatırım yapacak, yukarıda orman, ortada şehir, yatırım için başka da yerimiz yok. Kahramanmaraş sanayicisinin yatırım yapacak yere ihtiyaca varken 35 bin kişiye istihdam alanı sağlayacak meselenin de bir an önce çözülmesi için elimizden gelen gayreti gösteriyoruz. Ayrıca, Tomsuklu’da 18 bin 500 dönümlük bir arazimiz var. TSK’ya ait askeri atış ve tatbikat alanı. Bu alanın Kahramanmaraş Belediyesine, sanayicisine kazandırılması için de büyük bir mücadele veriyoruz. Bununla ilgili Milli Savunma Bakanımız Sayın Hulusi Akar ile görüştük. Kendisine teşekkür ediyoruz, ilgi ve alakası için. Çalışılması için talimat verdi, ekip geldi, 5 bölgede çalışma ve incelemelerde bulundular. Muadil bir bölge olması gerekiyor. Önce Milli Savunma Bakanlığı’ndan, sonra da Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan bu alanın devredilmesi gerekecek. O büyük araziye çok ihtiyacımız var. Hastane, sosyal konutlar da yapılabilir.
İnşaat sektörü, beslediği alt sektörlerle piyasanın lokomotifi. Ancak son 2 senedir inşaat sektörü irtifa kaybetti, daralma yaşıyor. 29 komiteden biri de inşaat sektörü. Bu sektörün canlanması, piyasayı rahatlatması için Oda olarak ne yaptınız, bu insanların mağduriyetinin önlenmesi noktasında elinizi taşın altını koydunuz mu?
Biz Odamızda, meslek komitemizden aldığımız öneri, talep ve görüşleri, özellikle Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğimize taşıyor ve bu sorunları konuşuyor, tartışıyoruz. Hem Hazine ve Maliye Bakanlığımızda, hem Çevre ve Şehircilik Bakanlığımızda bu mesele gündeme geliyor. Herkesin, her canı isteyenin müteahhitlik yapamayacağı konusunu yıllardır konuşuyorduk. Şimdi müteahhitlerle ilgili bir karne hazırlığı yapıldı. İnşaat sektörü 2 senedir çok zor durumda. Türkiye genelinde öyle. Sürekli bir çıkış ve çözüm arayışı içindeyiz. Malum, inşaat sektörünün bir kamu, bir de özel tarafı var. Özel inşaat sektörü için Hükümetimiz özellikle kamu bankaları vasıtasıyla, faiz indirimleri ile bu sektörü canlandırmaya gayret ediyor. Bu, inşaat sektörüne yansıtıldı. Kamu inşaat sektörü tarafına baktığımızda; fiyat farklarının ve tasfiye kararlarının geç gelişi inşaat sektöründe büyük bir beklentiye dönüştü. Tasfiye kararları nispeten uygulandı, ancak fiyat farkı tarafından bakarsak demir, çimento 2 katına fırladı, buna ayrıca işçilikteki artışı da ekleyin, bir fiyat farkının verilmesi elzem haline geldi. İnşallah geç kalınmaz, sorun kısa sürede çözülür!
Kahramanmaraş halkı kelime anlamında gastronomi ile yeni tanıştı. Çok zengin bir yemek kültürümüz, zenginliğimiz var. Bu bir gerçek. Bizden önce yola çıkan illerimiz varken, biz zengin yemek kültürümüzü, yani gastronomiyi tanıtmakta geç kalmadık mı? Siz neler yaptınız, yapacaksınız bu konuda?
Teşekkür ediyorum Mehmet Bey. Özellikle son 6 ay içerisinde yaklaşık 11 etkinliğimiz oldu. Malum, koronavirüs sebebiyle etkinliklerimizi durdurduk. Yoksa Ramazan ayına kadar 4 etkinliğimiz daha vardı, İlber Ortaylı Hoca da gelecekti. Ramazana kadar olacak olan dondurma festivalimiz, Ender Saraç ile de ayrı bir dondurma zirvesi olacaktı, tamamı iptal oldu. Şehrimiz için gastronomiye önem verdik, veriyoruz. Çevre illerin de bizden edindiği yemek kültürlerinin olduğunu söyleyebilirim. Buna iyi sahip çıkmamız gerekiyor. Geç kalmışız! Hep diyoruz ya Kahramanmaraş saklı kent diye. Biz yıllardır bu kültürü yaşadık. Bu kültürü sonradan edinmedik, bir yerlerden almadık. Tespit edilmiş 700’e yakın yemeğimiz var. Ancak ana yemeklerimize özellikle sahip çıkmamız, tanıtmamız lazım. Misafirlerimiz yemek kültürümüze hayranlık duyuyorlar, ben de bundan gurur duyuyoruz. En son Canan Karatay, Ender Saraç ve Dilek Hanif gelmişti. Malum, ‘Türkler Geliyor’ ekibi burada idi. Gastronomi kültürümüzle tanıştılar, hayranlıklarını belirttiler. Kahramanmaraş Valimiz Vahdettin Özkan destekleri ile bizler, belediyelerimizle gayret sarf ediyoruz. Yeterli mi, değil. Hep birlikte gayret sarf etmemiz lazım. Bize düşen görevin en iyisini yapmak için azami gayreti birlikte gösteriyoruz, göstereceğiz! Şehrimiz için her türlü öneriye açığız!
Çin’den sonra tüm dünyaya yayılan, çevremizi de sarıp sarmalayan koronavirüs ciddi bir sağlık tehdidi oluşturmaya başladı. Marketlerde raflar boşaldı. Maske, kolonya ve ıslak mendil karaborsaya düştü neredeyse. Virüs Çin’i ve İran’ı vurdu. İtalya’yı da. Biz bundan ne kadar etkilendik. Bizim şehrin insanlarının, sanayicilerin bundan ne yararı oldu, onların iş kapasitesi, pazar payları arttı mı? Yani Kahramanmaraş sanayicileri bu tehditten nasıl etkilendi?
Koronavirüsün ilk aşamalarında sektörlerimizde ciddi ihracat sipariş artışları yaşanmış ancak kapılardaki geçişlerin kapatılmasından dolayı ve hükümetlerin mağazaları kapatma kararları ile beraber siparişlerin iptalleri ve ertelemeleri söz konusu oluyor. Ülkemizdeki vaka sayısı arttıkça sipariş artışı giderek azalıyor.
Geldiğimiz gün itibariyle İran ve İtalya’daki OHAL benzeri gelişmeler, bizleri etkiledi. Türkiye’den, Kahramanmaraş’tan giden tırlar kapılarda bekliyor. Ne zaman biter, merakla bekliyoruz. Tehlike geçtiğinde talep çok artacak, buna inanıyoruz. Suriye meselesinde de bunu konuştuk, komşudaki iç savaş bittiğinde, biz de ekonomik sıkıntılarımızı atlatacaktık. Kimse yanı başında sıkıntının, savaşın olmasını istemez. Bize de çok olumsuz yansıması oldu. Akabinde iş ve alışveriş yapacağımız ilk yer komşumuz olacak. Temennimiz hem komşudaki iç savaş sona erer, Türk Askerinin harekatında başarılı sonuç alınır. Koronavirüs dünyayı, bizleri de etkiledi. Ne kadar sürer, nereye varır bilemiyoruz. Temennimiz bir an önce sağlıklı bir şekilde sonuçlanması.
TSO bünyesinde 29 meslek komitesi varken, kuşkusuz programlarınız, etkinlikleriniz oluyor. 10 bin üyesi olan Oda’nın Başkanı olarak, toplantı-etkinlik gibi faaliyetlerde üyelerinizi bilgilendirme konusunda hangi yollara başvuruyorsunuz? Özetle üyelerinizi çağırıyor, davet ediyor musunuz, yoksa kahır mı koyuyorlar?
Biz geniş bir aileyiz. 10 bin kişi 50 bin kişi demektir. Çevresi ile birlikte çok büyük bir camiayız. Esnaf odalarımız var ki onlarda büyük bir camia. 27 bin üyesi var. Birlikte hareket ediyoruz. Sanayi – Üniversite işbirliği derken, STK’ları ile de istişareyi ihmal etmiyor, müşterek çalışıyoruz. Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliğine bağlı odalarla iç içe hareket ediyoruz. Ayakkabıcılarla ilgili çalıştay yaptık, Kuyumcularla da çalıştık ve proje yaptık, yani özetleyecek olursam, şehrin yüzde 80’ine hitap eden kuruluşuz. İyi temsil edip, sorunlara sahip çıkmamız gerekiyor. Bu konuda eksiğimiz yok. Zaten sosyal medya yönünden çok güçlüyüz. Esnaf odalarımız, üniversitemiz dâhil, tüm üyelerimiz bu iletişim ağı içerisinde. 10 bin üyemize, bize sunmuş oldukları adreslere bir şekilde ulaşıyoruz, onları bilgilendiriyoruz. Ancak çok özel toplantılarımızda, sektörel toplantı diyelim, özel ihtisas toplantıları olduğunda, o sektördeki üyelerimizin tamamına duyuruyoruz. Üyelerimiz bize kayıt olurken, verdikleri bilgiler, muhasebe bilgileri. Bizim attığımız bilgiler, SMS’ler doğru muhasebecisine gidiyor. Üyelerimiz, lütfen Odamızdaki bilgilerini güncellesinler. Yoksa sürekli bize kahır hakkını kullanıyorlar. Bilgilerini güncellerlerse, biz kendilerine rahatlıkla ulaşırız, sorun da ortadan kalkar. Yoksa bizim iletişim kurmada sıkıntımız yok. Çünkü güçlü bir sosyal medya ağımız var.
Kentin en çok üyeye sahip, en etkili sivil toplum kuruluşunun önderi olarak, yukarıdaki sorulara ekleyeceğiniz bir husus var mı? Yani son sözleriniz, son düşünceleriniz neler?
Bizler Kahramanmaraş için çalışıyoruz. Kentin ileriye dönük gelişmesi ile ilgili elimizden ne geliyorsa, vazife addedip yapıyoruz. Bu, Ticaret ve Sanayi Odasının, Meclisinin görevidir. Şehrin, sosyal, kültürel gelişimi ile ilgili tüm yapılarına değinmek, dokunmak, onları layık oldukları yere çıkartmak. Bunun için çalışıyoruz. Birlik içinde çalıştığımız müddetçe de büyük başarılar elde edeceğimize inanıyorum. Zaten son senelerde, iletişim, bilişim o kadar gelişti ki, biz de hızına yetişmeye çalışıyor, herkese de gerçekten ulaşıyoruz. Bizim bir haberimizi, görüntümüzü görmeleri bile bir davettir. Etkinliklerimizi takip etsinler, bize katkı sunsunlar. Kırıcı değil, bizlere cesaret verici, bizleri daha çok hizmetler üretmek için önerilerde bulunsunlar. Biz üyelerimizin hep yanındayız, arkasındayız.
Gelecek günlerde, kısmet olursa, ki Nisan sonu itibariyle görevime yönetim kurulu başkan yardımcısı olarak devam edeceğim. Sayın Şahin Balcıoğlu başkan olarak devam edecek. KMTSO’da bir güç birliğimiz, beraberliğimiz var, bu şehre hizmet edebilmek uğruna elimizden gelen tüm gayreti sarf ediyoruz. Ben, geçmişten bugüne kadar olan, özellikle 1995’den beri uzun süre birlikte çalıştığım Mehmet Balduk Başkanımıza ki bizler onun öğrencileriyiz, geçmiş emekleri için her bir üyemize teşekkür ediyorum. Tüm üyelerimizin de birer başkan adayı olabileceğine, bu Oda’yı, bu şehri yönetebileceğine, katkı sunabileceğine inanarak tüm üyelerime de teşekkür ediyorum.