Bulduklarınız da ateş pahası. Kiralara ve işyerlerine güç yetmiyor. Ev sahipleri, neredeyse analarının nikâhını da isteyecek.
Öyle ki, yüksek yüksek tepelere ev kondurmakla yetinmeyip, olanları da yıkıp yenilerini yapıyoruz ya. Son günlerde kentsel dönüşüm adı altında yıkılan evlerin yerine çok katlı, içinde rant olan ve buram buram rant kokan kentsel dönüşüm, şehirde ayrı bir sektör haline geldi neredeyse.
Evet, ana fikir bu. Bundan sonrası biraz üniversite ekonomiye giriş dersi gibi olacak. Güzel tarafı ne vizede, ne sınavda sorulacak. Gönül rahatlığı ile savsaklayabilirsiniz.
*
Fransız ekonomist Bastiat’ın bir hikayesi var ki bu durumu gayet güzel açıklıyor.
Top oynayan çocuklar, bir esnafın camını kırarlar. Bunun ekonomi için en iyi bir şey olduğu söyleyebilir miyiz: İlk etapta, evet!
Esnafın camı kırılınca, bunu yaptırmak için camcıya para verecek ve camcının geliri artacak ve böylece eline geçen parayı başka şeyler almak için hatta belki de işini büyütmek için kullanabilecek.
Camcının harcadığı para da başka esnafa gidecek ve bu zincir sayesinde ekonomi canlanacak.
Hareketin ekonomiye görünen etkisi bu olacak.
Diğer taraftan, esnafın camı kırılmasaydı, camı tamir ettirmek için harcayacağı parayı başka bir şey için harcayacaktı. Belki bir çift ayakkabı alacaktı. Cam kırıldığı için ayakkabı için ayırdığı parayı camcıya vermek zorunda kaldı. Dolayısıyla, camcının geliri arttı ama ayakkabıcı da elde edeceği gelirden oldu.
Camın kırkılması, camcı cephesinde canlanma yaratırken, ayakkabıcı cephesinde durgunluğa sebep oldu. Üstelik esnaf camı tamir ettirerek, sadece olanı yerine koydu, refahında bir değişiklik olmadı. Hâlbuki cam kırılmasaydı, yeni bir ayakkabı alacaktı.
*
Peki bundan hangi sonuçları çıkarabiliriz. Hikâyeyi neden anlattık? Bu eylem sonucu bir büyüme söz konusu. Ancak birinde sadece camcının refah payı artarken, diğerinde hem esnafın hem de ayakkabıcının refahı artıyor. Çünkü refah bir eşiktir. Ancak kısa dönemli çıkarların yerine uzun dönemli çıkarları düşünenler, bu eşiği geçebilir.
Geçebilir çünkü ekonomide her eylemin karşılığı vardır. İlla direkt karşılığı olacak diye bir şey yok. Hukukun üstünlüğü, demokrasi, özgür ve özgün düşünce, eğitim… Bu kavramların hiçbiri cebinize para koymaz. Ancak bunlara sahipseniz zenginleşme kendiliğinden gelir.
*
Reklama girse de, son senelerde adından sıkça söz ettiren, yaptıkları ve yapacakları konutlar, siteler ve taahhütler bir yana, güven veren tarafı ile Kıraç İnşaat, sektörde yıldızı parlayan firma olma yolunda emin adımlarla ilerliyor.
Yolu açık olsun!